اطلاعات فنی

تاریخچه AAC

در سال ۱۹۲۴ میلادی، دکتر اکسل اریکسون، آرشیتکت سوئدی و استادیار تکنولوژی ساختمان در انستیتو ویل تکنولوژی استکهلم، برای نخستین بار بتن هوادار اتوکلاو شده را ابداع کرد. ریشه بتن هوادار اتوکلاوشده به سال ۱۹۲۰ میلادی برمی گردد زمانی که سوئد بدلیل کمبود چوب، با توجه به ازبین رفتن جنگل ها نیاز شدیدی به مصالح جایگزین پیداکرد.

حدود ۴۵ سال پیش در آلمان غربی آقای جوزف هبل، پیمانکار ساختمانی، مبادرت به مکانیزه کردن سیستم تولید این محصول با طراحی سیستم اندازه گیری، مخلوط کردن، قالب گیریِ و برش نمود. سپس با اضافه کردن آرماتور مقاومت این محصول را افزایش داد. مهندسان معمار و مجریان ساختمانی به سرعت متوجه قابلیت ها و خصوصیت های بی نظیر این سیستم که بسیار سبک ولی با مقاومت بالا بود شدند و از این ویژگیها در پروژه های خود استفاده کردند.

افزایش تقاضا برای استفاده از این نوع بتن باعث شد که تا سال ۱۹۹۵ میلادی ۵۱ کارخانه با تولیدی برابر با ۳۱ میلیون متر مکعب در سال در سراسر دنیا احداث گردد و تا سال ۱۹۹۸ میلادی این تعداد به ۱۵۰ واحد تولیدی با ظرفیت ۵۰ میلیون متر مکعب در سال افزایش یافت.

تولیدکنندگان عمده این محصول به ترتیب در قاره های اروپا، آسیا، آمریکا و اقیانوسیه قرار دارند. همچنین دو انجمن AACPA(انجمن AAC آمریکا) و EAACA (انجمن AACاروپا ) در راستای حمایت از تولید و ترویج AAC در اروپا و آمریکا تأسیس گردیده اند.

راه اندازی اولین خط تولید بتن هواداراتوکلاوشده در ایران به سال 1365 با نام تجاری سیپورکس مربوط می شود. اما بتن هوادار اتوکلاوشده در سال 1367 مجددا به نام هبلکس به مردم معرفی شد و همچنان بسیاری از افراد به تمام بتن های هوادار اتوکلاوشده ی تولید شده در کشور هبلکس (Heblex) می گویند.

ارزیابی اقتصادی AAC

روشهای ساخت قدیمی و استفاده از مصالح سنتی که نشانی از آن را در هیچ یک از کشورهای پیشرفته نمی بینیم، منجر به از بین رفتن تدریجی منابع طبیعی بدون جایگزین و وارد شدن خسارات شدید در ابعاد ملی خواهد شد.

به دلیل قرار گیری کشور ما بر روی گسل های فراوان و فعال و همچنین مصرف بالای انرژی در کشور، باید همه سازه ها در هر ابعادی و با هر نوع کاربری حداقل در برابر زلزله و مصرف انرژی، بهینه سازی شوند.

از آنجا که سبک سازی به صورت مستقیم، منجر به کاهش مخاطرات زلزله می گردد در سالیان اخیر، خوشبختانه تکنولوژی های سبک سازی که نیاز به سرمایه گذاری بالا داشته به کشور وارد شده است. تکنولوژی تولید بتن هوادار اتوکلاو شده ( به صورت بلوک و پانل) یکی از همین معدود کارخانجات و دانش های روز علم ساختمان است که در سالهای اخیر به کشور وارد شده است.

متاسفانه از طرفی ، سبک سازی محملی شده تا برخی برای فروش پوکه و سبک دانه، بازاری در تولید بلوک های سبک بوجود آورده تا بتوانند محصول خود را به تولید کنندگان بلوک بفروشند. ابداعات فردی و بدون پشتوانه مهندسی به بهانه سبک سازی بدل به آفتی جدی در بخش ساختمان شده است. خوشبختانه برخی از این موارد موفق به دریافت نشان استاندارد و گواهی نامه فنی نشده و به مرور زمان در بازه چند ساله حذف و از دور تولید بیرون رفته اند.

سبک سازی با ترکیب سبک دانه، پوکه با شن و سیمان انواع و اقسام متفاوتی یافته که در کارگاههای غیر استاندارد و بدون آزمایشگاه تولید و عرضه می شوند. محصول تولیدی این کارگاه ها ! با حدود مجاز استانداردهای بین المللی تفاوت فاحش داشته و این موضوع در حداقل یک مورد منجر به تغییر استانداردهای بین المللی در نسخه ملی شده است.

مزایای بلوک سبک AAC

با توجه به استفاده از فناوری های نوین در ایجاد تخلخل های منحصر به فرد ( سلولی ) در ساخت بتن هوادار اتو کلاو شده محصول تولید شده بسیار سبک می باشد ( تقریبا نصف ورزن آب ) که این به معنای کاهش وزن ساختمان یا کاهش بار مرده است که منتج به کاهش مقطع اسکلت و مقاومت بیشتر سازه در برابر نیروی مخرب زلزله خواهد شد. بیش از نیم قرن است که در سازه های ساخته شده در مناطق آب و هوای مختلف جهان از بتن سبک اتو کلاو شده استفاده می شود که این امر در نتیجه خواص مکانیکی عالی این محصول می باشد. استحکام و مقاومت این محصول در نتیجه پوشیده شدن حفره های هوا توسط سیلیکات کلسیم و تولید تحت فشار در حدود 12 اتمسفر می باشد.

بتن سبک اتوکلاوشده به دلیل وجود تعداد بسیار زیاد حباب های هوای ریز محبوس در آن، توانایی بالایی به عنوان یکی از مصالح عایق حرارتی در ساختمان از خود بروز داده است. از این رو طبق تحقیقات پژوهشگران آلمانی روی دیوار ساخته شده از این محصول که با ملات (چسب) مخصوص اتصالات آن از طریق یک لایه نازک پوشیده شده است نشان می دهد در هزینه ایجاد تاسیسات حرارتی و برودتی تا حدود 28% و در هزینه های جاری بخش تاسیسات تا حدود 30% صرفه جویی امکان پذیر است.

مقاومت در برابر یخ زدگی

ساختار میکرو سلولار بتن سبک اتو کلاو شده حفاظت قابل توجهی را در مقابل اثر یخ زدگی ایجاد می کند و آزمایش یخ زدگی نشان می دهد که تحت این شرایط هیچگونه کاهش در استحکام بتن سبک اتوکلاو شده ایجاد نمی شود.

در عمل نیز استفاده مداوم در نقاط سردسیر جهان و نیز کشورمان در سالهای اخیر گواهی بر این مدعا است.

عایق صوت مناسب

بهره گیری از بتن سبک اتو کلاوشده می تواند راه حل مناسبی جهت ایجاد محیطی آرام و دلپذیر در محل کار و استراحت شما به شمار آید.

در بسیاری از منابع، AAC در رده مصالح ساختمان عایق صوتی (آکوستیک) قرارمی گیرد.

 مطابق استاندارد ASTM این محصول در رده عایق‌های صوتی بسیار خوب طبقه بندی شده است. جداول زیر به ترتیب طبقه بندی عایق صوتی بر اساس استاندارد ASTM و بررسی میزان جذب صوتی بلوک AAC بر اساس ضخامت را نشان می‌دهد.

سبک و مقاوم

بـررسی های انجام شده نشان دهنده سازگاری کامل این بتن با محیط زیست می باشد به گونه ای که برای طبیعت مضر نیست و با توجه به قابلیت بازیافت ضایعات برشی حاصل از AAC ، این محصول هیچگونه زبــاله یا مواد آلاینده تولید نمی کند. تولید بتن سبک هیچ نیازی به استفاده از خاک ارزشمند رُس ندارد و همچنین ایجاد آلودگی شدید توسط کوره های تولید مصالح مشابه در مورد بتن سبک مشاهده نمی شود.
می توان گفت استفاده از بتن سبک رهیافتی برای دسترسی به جهانی سبز تر است.

کار کردن با بلوک سبک AAC بسیار آسان است. می توان بلوک AAC را بر اساس نیاز در محل مورد استفاده به وسیله ارّه برش داده و لذا از لحاظ هزینه های دستمزدی دارای صرفه اقتصادی می باشد. بر روی بلوک AAC امکان تعبیه محل تاسیسات (جای پریز، کانال های عبور سیم برق و…) وجود دارد که این خود منجر به حذف نیاز به لایه های گچ خاک را فراهم می آورد.

مقاومت در برابر آتش

بتن سبک اتو کلاو شده از مواد معدنی طبیعی تشکیل می شود که قابل اشتعال نیست و حرارت را به آرامی منتقل می نماید. به طوری که میانگین سرعت آتش در مکانهای ساخته شده این نوع بلوک تقریبا 3 سانتی متر در ساعت است . همین ویژگی بتن سبک اتوکلاوشده را در زمره دیوارهای ضد آتش Firewall معرفی می کند. بر همین اساس بتن AAC را در کلاس یک استانداردEuro در خصوص قابلیت احتراق قرار می دهد که در واقع بهترین سطح در این حوزه است. همچنین بتن سبک اتوکلاوشده می تواند تا حدود 1200 درجه سانتی گراد مقاومت نماید .

سرعت در اجرا

وزن بسیار کم بتن اتوکلاو شده هزینه های حمل و نقل آن را تا محل استفاده در پروژه ها را کاهش می دهد. میزان ملات مصرفی جهت نصب و اجرای این محصول بسیار کمتر از سایر محصولاتی همچون آجر و سفال می باشد.
کاهش هزینه تیم اجرایی که در صورت به کارگیری بتن سبک اتوکلاو شده صرفه جویی قابل توجهی نسبت به سایر محصولات را به همراه دارد.

راهنمای اجرای بلوک سبک AAC

۱- تخلیه بلوک با وسایل مناسب نظیر لیفتراگ انجام گردد.

در صورت ساییده شدن و یا برخورد پالت ها به یکدیگر احتمال آسیب دیدن گوشه های بلوک وجود دارد. در صورت تخلیه روی سقف در سطح نزدیک ستون و دیوارهای برشی توزیع گردد. نگهداری چسب مشابه سیمان است کیسه ها باید روی کف خشک با حداقل فاصله ۱۰ سانتی متر از زمین قرار گیرد و در معرض بارندگی قرار نداشته باشد.

۲- برای اجرای بلوک ها از چسب بلوک استفاده شود.

چسب بلوک در داخل ظرف پلاستیکی مناسب با آب تمیز مخلوط گردد.
در صورتی که دمای هوا کمتر از ۵ درجه سانتی گراد باشد از آب گرم استفاده شود. مخلوط کردن تا به دست آمدن مخلوط یکنواخت (عسلی شکل) انجام می شود مخلوط قبل از مصرف دوباره هم زده شود زمان استفاده از مخلوط آماده شده حدود یک ساعت است.
در زیر کار (محل چیدن بلوک های دیوار) با استفاده از ملات ماسه سیمان (با نسبت اختلاط یک قسمت سیمان، یک قسمت آهک مرده و شش قسمت ماسه) سطح صاف و تراز به ضخامت ۱ تا ۲.۵ سانتی متر ایجاد گردد. در دیوارهای همکف (در فاصله کمتر از ۳۰ سانتی متر از سطح خاک قبل از اجرای ملات یک لایه عایق رطوبتی اجرا شود. حتما بلوک ها در یک ظرف بزرگ هنگام اجرا غرق آب شوند تا از جذب آب بیش از حد ملات هنگام نصب جلوگیری شود.

۳- رج اول با کنترل دقیق تراز و راستا اجرا گردد.

ابتدا امتدادهای اصلی و سپس تقاطع ها کار شود. پس از نصب هر بلوک سطح آن تمیز شود و سپس به سطوح عمودی چسب بلوک زده می شود. حداقل ضخامت چسب ۲ میلیمتر و حداکثر ۳ میلیمتر می باشد.
برای اجرای چسب از ماله یا کاردک استفاده شود.
بعد از نصب هر بلوک تراز و شاغولی بودن آن چک شود. اصلاح کردن در مدت زمان کمتر از ۵ دقیقه با ضربات آهسته چکش لاستیکی انجام شود.
بهتر است سطح خارجی بلوک چند سانتیمتر جلوتر از ستونهای فلزی اجرا شود و روی ستونها عایق گردد. در این کار برای جلوگیری از ایجاد پل حرارتی در محل اعضای فلزی است.
برای جلوگیری از اثر میان قابی در هنگام وقوع زلزله بهتر است دیوارها با فاصله یک سانتیمتر از ستونها، تیرها و دیوارهای بتنی اجرا شده و با تسمه های فلزی به فاصله حداکثر دو بلوک به سازه متصل شود. برای پر کردن فاصله ها می توان از چسب ملات مخصوص ویا گچ کشته استفاده نمود.

۴- برشکاری با اره دستی، اره نواری و لوازم نجاری به ابعاد و شکل دلخواه قابل انجام است.
۵- سوراخکاری با دستگاه برش دوار انجام شود

قطر سوراخ از یک سوم عمق بلوک بیشتر نشود. دور سوراخهای بزرگتر باید با توری فلزی تقویت گردد.

۶- درزهای اجرایی در فاصله های افقی

به اندازه ۳ برابر ارتفاع دیوار یا ۶ متر باید به اندازه ۱۰ تا ۱۳ میلیمتر در نظر گرفته شود. تسمه های اتصال حداکثر در هر ۲ رج بلوک استفاده شود. جهت اجرای نمای سنگی غیر خشک که دارای سطح صاف با ابعاد بزرگتر از ۶ متر باشد درز انبساط عمودی و افقی به ضخامت یک سانتیمتر در هر ۶ متر اجرا گردد .

۷- مجددا تاکید می شود در زمان اجرا سطح بلوکها باید مرطوب باشد.

برای اجرای بلوکهای بعدی باید سطوح عمودی و افقی با ماله چسب زده شود. قبل از چسب زدن سطح بلوکها باید تمیزشود. در هنگام نصب بلوک از لغزاندن بلوک خودداری شود با کاردک ملات های اضافی تمیز شود همپوشانی بلوک ها باید حداقل ۱۵ سانتی متر (حداقل فاصله درزهای قائم ۱۵ سانتی متر است) و برای هر رج ثابت باشد. در تقاطع زاویه دار دیوارها درز قائم روی هم قرار نگیرد. برای اجرای شاغولی دیوار ، تراز و امتداد هر بلوک پس از نصب کنترل شود. از اتصلات (تسمه) فلزی سوراخ دار در محل اتصال دیوارهای فرعی ، درزها و اتصال به ستون استفاده شود.
درصورتی که دیوارهای محل اتصال هم ضخامت باشند باید همزمان چیده شود
دیوار فرعی با ضخامت کمتر از دیوار اصلی با فاصله اجرایی حدود ۱ سانتی متر و بااستفتاده از نوارهای پولادی با فاصله یک متر به دیوار اصلی متصل می شود. اتصال دیوارهای فرعی  L  یا T  شکل که هم ضخامت باشند به صورت لاریز اجرا شود. جهت اتصال دیوار به ستون های بتنی میتوان از قطعه فلزی سوراخ دار که با پیچ به دیوار و ستون متصل می شود استفاده نمود .
جهت اتصال دیوار به ستون های فلزی از قطعه فلزی سوراخ دار که از یکطرف با پیچ به بلوک های دیواری و از طرف دیگر به ستون با جوش یا پیچ متصل می شود میتوان استفاده کرد

۸- در صورتیکه ارتفاع دیوار از ۳.۵ متر بیشتر باشد

باید از کلاف افقی متصل به اسکلت ساختمان استفاده نمود. در صورتی که طول دیوار از شش متر یا ۴۰ برابر ضخامت دیوار بیشتر باشد باید از پشت بند یا کلاف قائم متصل به اسکلت ساختمان استفاده شود لبه قائم و افقی تیغه ها باید آزاد باشد.

۹- اجرای تاسیسات و لکه گیری سطح دیوار

برای مسیرهای تاسیسات میتوان شیار عمودی و سوراخکاری در دیوارها اجرا نمود بعد از تاسیسات برای ترمیم پریدگی ها و کله گیری کی توان از چسب لوک استفاده نمود.

۱۰- درب و پنجره توصیه می شود به طور مستقیم روی بلوک ها AAC نصب نگردد

از وال پست مناسب برای مهار آنها استفاده شود. چهارچوب های فلزی درب ها با ملات ماسه سیمان ویا چسب ملات مخصوص پر شود.

11- باتوجه به سطح صاف می توان پوشش را انتخاب کرد

می توان دیوار را با اجرای کاغذ دیواری، لایه های نازک گچ، سرامیک ، پوشش های طرح دار اکریلیک یا ملات آماده پوشش داد. قبل از اجرای نازک کاری و نماسازی غیر خشک، سطح بلوک را به طور کامل تمیز و سپس مرطوب گردد. در محل اتصال مصالح متفاوت در نما (مانند محل اتصال بلوک  AAC  با دیوار برشی بتون آرمه یا اسکلت بتونی فلزی) از رابیتس (با جهت تسمه افقی) استفاده شود.

جمع بندی:

رعایت موارد زیر نشان دهنده اجرای صحیح می‌باشد:

– بهترين زمان براي اجراي ديوارچيني پس از پايان عمليات بتن‌ريزي سقف‌ها مي‌باشد. بهتراست حداقل بتن سقف مقاومت ۶ روزه خود را كسب كرده باشد و سپس ديوار چيني انجام شود.

– تيغه چيني در دماي كمتر از ۵ ویا بیشتر از۴۰ درجه سانتي‌گراد ممنوع مي‌باشد، مگر در صورت موافقت دستگاه نظارت و با درنظر گرفتن تمهيدات لازم.

– مرطوب نگه‌داشتن بلوک در زمان اجرا رعايت گرديده باشد تا از جذب آب ملات جلوگیری نموده و كاملاً بلوك‌ها در محل اتصال سفت گردند.

– استفاده از اتصلات (تسمه) فلزی سوراخ دار در محل اتصال دیوارهای فرعی ، درزها و اتصال به ستون ها.

– دیوارها شاقول باشند.

– شيارزني ديوار جهت تاسيسات با دستگاه شيارزن انجام شده باشد.

– درز عمودي بلوك‌ها در دو رديف متوالي روي يكديگر هم امتداد نباشد.

– هشت‌گير كردن ديوارها در محل اتصال دو ديوار به هم رعايت شده باشد.

– در محل اتصال ديوار به ستون‌ها یا دیوار برشی شاخك مناسب نصب شده باشد.

– در صورتي كه طول ديوار زياد باشد وال‌پست‌هاي مناسب براي آن در نظر گفته شده باشد.

– در اطراف پنجره‌ها وال‌پست مناسب اجرا گردد.

پرسش‌های متداول

  • آیا بتن هوادار اتوکلاو شده محصول جدیدی است ؟

بتن هوادار اتوکلاو شده در اکثرنقاط اروپا بیش از 80 سال و در آسیای دور و آسیای میانه بیش از 40 سال و در استرالیا و آمریکای جنوبی بیش از 20 سال است که استفاده می شود.  استفاده ازبتن هوادار اتوکلاو شده در آمریکا از سال 1990 میلادی  آغاز گردید. در حال حاضر سازه هایی با عمر بیش از 75 سال  وجود دارد که در شرایط بسیار مطلوب و با حداقل هزینه  نگهداری و تعمیرات در حال استفاده می باشند.

علیرغم استفاده از بتن هوادار اتوکلاو شده در 20 سال گذشته درایران، متأسفانه تقاضا برای مصرف آن وجود نداشته است.  عدم استفاده از این محصول، بخشی به دلیل کیفیت پایین محصولات تولید شده و بخشی دیگر به دلیل کمبود  اطلاع رسانی  می باشد. علاوه بر این  به علت وجود انرژی فراوان و ارزان در کشور، تقاضا برای این محصول کم بوده است.

در حال حاضر با توجه به حذف یارانه ها و استقرار قوانین محکم تر جهت بهینه سازی مصرف انرژی در ساختمان ها ، نیاز به محصول  بتن هوادار اتوکلاو شده افزایش یافته است.

  • تفاوت بلوک AAC با بلوکهای اتوکلاو نشده (بتن کفی) چیست؟

فرآیند 12 ساعته پخت در اتوکلاو در دمای حدود 190 درجه و فشار 12 بار، باعث  انجام جمع شدگی- های کوتاه مدت و بلند مدت بتن می شود. طی این فرآیند، سیلیکات کلسیم هیدراته شده و به توبورمورایت  تبدیل   می شود و در نتیجه خواص ثابت می ماند و جمع شدگی ناشی از خشک شدن کاهش می یابد. یکی از تفاوت های عمده بین این محصول و بتن کفی  همین ویژگی است که از جداشدن پلاستر از بلوک ها جلوگیری می نماید.

تفاوت دیگر ابعاد دقیق تر و وزن کمتر بلوک AAC است.

  • آیا بلوک AAC رطوبت را جذب می کند؟

بلوک AAC  مانند هر نوع مواد و مصالح ساختمانی دیگر، رطوبت را از هوا جذب می کند. نفوذ آب تا عمق 3/5 سانتی متری بلوک امکان پذیر است.  وجود رطوبت در بلوک ، ممکن است باعث تغییر رنگ شود  اما این به معنی تغییر کیفیت نیست. رنگ شاخص کیفیت نمی باشد.  افزایش رطوبت هوا باعث افزایش  درصد رطوبت بلوک شده  و کاهش رطوبت هوا، رطوبت بلوک را کاهش می دهد. بلوک    AAC دارای مواد مقاوم در برابر سرما است و بنابراین در شرایط آب و هوایی زمستان آسیب ناپذیر است.

افزایش رطوبت از 5 درصد تا 35 درصد، منجر به کاهش مقاومت فشاری تا 10درصد می شود که در محدوده مجاز آیین نامه های ساختمانی است.

  • موارد استفاده بتن هوادار اتوکلاو شده در چه بخش هایی است ؟

بتن هوادار اتوکلاو شده در سراسر دنیا اکثرا در بیمارستان ها، هتل ها، رستوران ها، فروشگاه ها و انبارها، ساختمان های اداری،ِ مؤسسات فرهنگی و آموزشی مانند کتابخانه ها و مدارس و دانشگاه ها، بیمارستان ها و منازل و برجهای مسکونی استفاده می گردد.

بتن هوادار اتوکلاو شده همچنین به عنوان محافظ در برابر آتش و به عنوان مانع صدا مورد استفاده قرار می گیرد.

  • چرا بتن هوادار اتوکلاو شده عایق حرارتی مناسبی است؟

طراحی ساختمان و خواص مصالح به کارگرفته شده در آن،  اثر بسزایی در میزان مصرف انرژی و راندمان انتقال حرارت  برای  ساختمان های تجاری و مسکونی  دارد. دیوارها ، سقف ها و کف های ساخته شده از بتن هوادار اتوکلاو شده ترکیبی خلاقانه ازهدایت گرمایی خوب و نفوذپذیری کم هوا است. خصوصیات عایق حرارتی این محصول، این امکان را برای استفاده کنندگان فراهم می سازد که مصرف انرژی به زمانهای کم مصرف انتقال یابد. در نتیجه کاهش هزینه انرژی برای کاربران و مالکان ساختمان، بهبود آسایش زندگی و کاهش تقاضا برای تسهیلات تولید برق را موجب می شود.

  • آیا پس از اجرا نیاز به اجرای پلاستر برای ایجاد سطح صاف وجود دارد؟

با توجه به دقت بالای ساخت (خطا کمتر از 1/5 میلیمتر) در صورت اجرای مناسب، دیوار دارای سطح صاف است و به راحتی قابل رنگ آمیزی است. در سطح نمای خارجی نیز انواع نماسازی مشابه گرانولیت به صورت مستقیم قابل اجرا است.

  • آیا بلوک AAC قابلیت باربری دارد؟

بلوک AACاین شرکت با جرم حجمی 500 کیلوگرم بر مترمکعب، دارای مقاومت فشاری متوسط 2/5 مگاپاسکال و مقاومت فشاری حداقل 2 مگاپاسکال است. طبق استاندارد، این بلوکها برای دیوارهای جداکننده و غیر باربر قابل استفاده است و کلیه لوازم مانند کابینت، روشویی، در، پنجره، دکور و… قابل اتصال به دیوار است.

 

آدرس کارخانه: خراسان شمالی، بجنورد، شهرک صنعتی بیدک، صنعت 9

دفترمرکزی: مشهد، بلوار سجاد، نبش بهـــارستان4، ساختمان آناهیتــا

تلفن: 2315844-0583   فکس: 2315846-0583  موبایل: 09155844945